Dünyada son yıllarda gelişen teknoloji ve bilimle beraber hızla yaşanan değişimler yaşam tarzlarımızı doğrudan etkilemektedir. Değişen bu yaşam tarzından en fazla etkilenenlerin başında ise beslenme alışkanlıklarımız gelmektedir. Hızlı tüketim (fast food), paketlenmiş, hazır, yağlı, şekerli vb sağlıksız, yüksek kalorili gıdaların fazla tüketimi ve buna hareketsiz bir yaşamın da eşlik etmesi kilo problemlerindeki artışa sebep olmaktadır. Bunun sonucunda beraberinde tip 2 diyabet (şeker hastalığı), uyku apnesi, metabolik sendrom, bazı kanser türleri, inme gibi birçok yandaş hastalıkları getiren ve ölümcül sonuçlar doğurabilen obezite çağımızın en büyük sağlık sorunlarından biri haline gelmiştir.
Obezite, vücuda harcayabileceğinden fazla enerji (kalori) alınması ve harcanamayan enerjinin ise vücutta yağ olarak depolanması sonucu ortaya çıkan aşırı kilo problemidir. Her kilolu insan obez olmamakla birlikte obezitenin belirli ölçütleri vardır. Obezitenin belirlenmesinde farklı yöntemler olsa da Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiye ettiği vücut kitle indeksi hesaplaması (VKİ) ile kişinin obez olup olmadığı ve derecesi belirlenebilmektedir.
Vücut kitle indeksi kilonun boyun metre cinsinden karesine bölünmesiyle bulunur. Örnek olarak 55 kiloda 1.60 m bir kişinin VKİ=55/1.60*1.60 şeklinde hesaplanmaktadır. Çıkan sonuçlara göre sınıflandırma şu şekilde yapılmaktadır:
VKİ Oranı Sınıflandırma
< 18 Çok Zayıf
18-25 Sağlıklı
25-30 Fazla Kilolu
30-35 1. Derece Obezite
35-40 2. Derece Obezite
40 ve obezite 3. Derece (Morbid) Obezite
Kilo vermek için diyet, egzersiz, ilaç, psikolojik destek gibi medikal yöntemler kullanılsa da özellikle obez hastalarda zaman zaman bu yöntemler işe yaramayabilir. Bu durumda tedavi için obezite cerrahi yöntemleri uygulanarak hızlı ve etkili bir şekilde kilo kaybı sağlanmaktadır. Obezite cerrahisi ile mide hacmi ameliyatla küçültülerek gıda alımının azaltılması sonucu vücuda daha az kalori alımı yapılır. Bu şekilde hasta kısa süre içerisinde etkili bir şekilde fazla kilolarını verebilmektedir.
Obezite cerrahisinde uygulanan en yaygın yöntemler;
- Tüp Mide Ameliyatı (sleeve gastrektomi)
- Gastrik Bypass
- Mide Balonudur.
Tüp mide ameliyatı ve gastrik bypass cerrahi bir işlem olup özellikle obez hastalar için uygulanırken, mide balonu ise kişinin endoskopik işlem ile midesine ağzından balon yerleştirilmesi şeklinde uygulanan ameliyatsız bir işlemdir. Mide balonu fazla kilolu (VKİ 25-30 arası) ya da mide küçültme ameliyatı olmak için kilo vermesi gerekenler kişilere uygulanabilmektedir.
Tüp mide ameliyatı ve gastrik bypass ise ameliyat ile midenin küçültülmesi işlemidir. Tüp mide ameliyatında midenin büyük bir kısmı alınıp, tüp şekline getirilerek kişinin daha az gıda alımı sağlanmaktadır. Bu şekilde kişi hızlı ve etkili bir şekilde kilo verebilmektedir.
Gastrik bypass yönteminde midenin büyük bir kısmı bypass edilip daha küçük hacimli bir mide oluşturularak ince bağırsağa dikilir. Bu şekilde küçülen mide hacmiyle kişi yine daha az gıda alımı yaparak kilo verebilir.
Obezite cerrahi yöntemleri ile hızlı ve etkili kilo vermede başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Ancak kişinin mide küçültme ameliyatı olabilmesi için belirli şartları sağlaması gerekmektedir.
Bunlar;
VKİ 40 ve üzerinde olunması , VKİ 35 ve üzeri olan kişilerde tip 2 diyabet, metabolik sendrom, uyku apnesi gibi yandaş hastalığının bulunması,
18-65 yaşa aralığında olunması (Yaş vücut performansına göre değişiklik gösterebilmektedir.)
Herhangi hormonal bir hastalığın olmaması,
Alkol, madde bağımlılığı gibi alışkanlıkların olmaması,
Son 1 yılda diyet, spor, ilaç gibi yöntemlerin denenmiş ancak sonuç alınamamış olması,
Ameliyat ve sonrasındaki süreci kaldırabilecek bir psikolojiye sahip olunması gerekmektedir.
Obezite cerrahi yöntemleri ile obezite tedavisinde güvenilir ve etkili sonuçlar alınabilmektedir. Ancak kişinin ameliyattan sonra tekrar kilo almaması için doğru beslenme alışkanlıklarının ve egzersizin olduğu sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesi, tedavinin sürekliliği ve kalıcılığı açısından önemlidir.
- Tüp mide ameliyatı - 26 Haziran 2024
- Zayıflatan yiyecekler - 16 Şubat 2024
- Mide Ameliyatı Sonrası Beslenme - 16 Şubat 2024