Kateter nedir? Kullanım alanları nelerdir gibi aklınıza gelen tüm soruların cevaplarına bu içerik sayesinde kolay bir şekilde ulaşabilirsiniz. İlgili madde genellikle poliüretan plastik maddelerden yapılmış ince tüp ebatlarında üretilmiş olan borulardır. Kullanım alanlarında göre katater çeşitleri kendi içerisinde ayrılmıştır. Yapılan bu ayrımlar Santral Venöz kateter, Port Kateter, Üriner Kateter, Epidural Kateter olarak sınıflandırılmıştır.
Santral Venöz Kateter Nedir?
Santral Venöz katater olarak adlandırılan kateter türü kan basıncı gibi yaşamsal faaliyetlerin takip edilmesi için üretilmiştir. Tüm bunların yanı sıra kan alma, serum takma, ilaç verme, özel tedavi uygulamaları gibi ana toplardamar içerisinde yapılacak olan faaliyetler için idealdir. Santral kateter takılması için en çok tercih edilen toplar damar boyunda veya köprücük kemiğinin hemen altında yer alan ana toplar damar veya bu damarlar uygun değilse kasıkta yer alan ana toplar damadır. Özellikle yoğun bakımda yer alan hastalar, kanser tedavisi görenler ve diyaliz hastaları gibi sık bir şekilde tedavi altına olan, kan örneği alınan hastalar için en ideal kateter modelidir. Özellikle yoğun bakım hastalarında, kalp çalışması, santral venöz kan basıncı, oksijen satürasyonu veya pulmoner vasküler izleme ile ilgili bilgileri sürekli olarak izlemek için santral venöz kateterlere ihtiyaç duyulur.
Ek olarak, kan ve böbrek hastalığı olan bazı hastalarda plazmaferez, aferez veya hemodiyaliz için merkezi venöz kateterler gerekir. Kalp pili, vena kava inferior (kalbin tabanından gelen ana damar) filtresi yerleştirilmesi ve venöz trombolitik (pıhtı eritici) tedavisi gibi venöz sistemdeki müdahaleler için de santral venöz kateter takılır. Ek olarak, venöz portlar, özellikle intravenöz olarak uygulanması gereken ilaçları alan hastalarda kol damarlarının zor olduğu kanser kemoterapisi için, venöz erişim arama zorluğu olmadan tümör tedavisine izin verir.
Port Kateter Nedir?
Bir port kateteri, özellikle kanser hastalarında kullanılan venöz port adı verilen bir tür merkezi venöz kateterdir. Bir venöz port, standart bir santral venöz kateterden farklıdır, port odası cilt altında bulunur ve böylece uzun süreli kullanılabilir. Periferik intravenöz kateterler: Kısa süreli intravenöz ilaç tedavisi için önkol ve el sırtındaki damarları kullanan kateterlerdir. Hastanede yatan hastaların %80’den fazlası intravenöz (IV) tedavi almaktadır. Periferik intravenöz kateterler (IV kateterler), bu amaçla kullanılan en yaygın ve tercih edilen kateter türlerinden biridir. Dolaşım enfeksiyonundan kaynaklanan komplikasyonlar nadir olmakla birlikte bazı ciddi sorunlara neden olabilir. 72 saati aşan uzun süreli kullanımda flebit, ekstravazasyon ve kateter enfeksiyonu meydana gelebilir.
Üriner Kateter Nedir?
Üriner kateter olarak adlandırılan kateter çeşidi kendi içerisinde pek çok farklı alana ayrılmaktadır. Foley kateter olarak da adlandırılan bu model mesane içerisinde yerleştirilen ve sık bir şekilde kullanılan bir kateter türüdür. Kalıcı veya kalıcı bir kateter türü olan bu ürünler farklı malzemelerden üretilmiştir. İki veya üç kanallı, farklı çaplarda ve ucunda şişirilebilir balon bulunan kateterler. Foley kateterlerin kullanım alanları oldukça yaygındır; Foley kateterler mesaneyi boşaltmak için işeme problemi olan hastalarda, idrar yolu ameliyatlarında, mesanenin aşağıdan doldurulmasını gerektiren bazı işlemlerde ve işemesi gereken bazı yoğun bakım hastalarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Üriner sistemde kullanılan başka bir kateter türü, nefrostomi adı verilen, kateterin böbreğe yerleştirildiği bir prosedürdür. Böbreklerin normal çalıştığı ancak mesaneye normal tüpler (üreterler) yoluyla giren idrarı boşaltamadığı birçok durumda, idrar böbreklerde biriktikçe şişme (hidronefroz) gelişir. Üreteri tıkayan hastalık; tümör, taş veya yaralanma. Bu durumda böbreklerin süzdüğü idrar dışarı atılmazsa böbrek fonksiyonu zamanla kaybolacaktır. Bu tür hastalarda deri yoluyla böbreğe dışarıdan bir kateter sokularak (nefrostomi) ve idrarın bir dış torbaya yönlendirilmesiyle böbrek fonksiyonu korunur.
Diğer bir kateter tipi de çift j kateterdir. Bazı hastalarda böbrekler ile mesane arasındaki tüpe (üreter) idrar sondası konulabilir, bu da hastayı kateteri ve torbayı dışarıda taşımak zorunda bırakmaz. Bunun için üretere yerleştirilen ve idrarı böbrekten mesaneye taşıyan katetere double J kateter adı verilir. Bu kateter, adını her iki uçtaki (böbrek ve mesane uçları) J şeklindeki kıvrımdan alır. Hastanın boyuna bağlı olarak, kateter farklı uzunluk ve çaplara sahiptir.
Kateter nasıl takılır?
Sistoskopik aletle mesaneye girildiğinde üreter çıkış deliği görülebiliyorsa bu şekilde (yani aşağıdan yukarıya, böbreğe doğru) yerleştirin. Bu mümkün değilse, böbreği deriden ve buradan mesaneye (yukarıdan aşağıya) sokmak da mümkündür.
Epidural Kateter Nedir?
Diğer bir yaygın kateter türü epidural kateterdir. Spinal epidural bölgeye uygulanan ilaçlarla anestezi veya sürekli epidural analjezi, ilerlemiş kanserli hastalarda ağrı kontrolü için sıklıkla ilk tercihtir. Epidural kateter uygulaması ile epidural bölgeye uygulanan ağrı kesici ilaçlar omurilik seviyesinde bu ağrı iletimini keserek ağrı oluşmasını engeller. Ağrının yerine göre epidural aralığa uygun iğne girilerek ve mikroskop cihazları ile görüntüleme rehberliğinde kateter iğne içinden geçirilerek sırt veya bel bölgesine epidural kateter yerleştirilir.
Sizlere bu içeriğimizde kateter nedir başlığı ele alınarak detaylar sunulmuştur. Bilgi amacı ile paylaşılmıştır.
2021 yılında dünyaca bilinen kurum SRC tarafından metabolik ve bariatrik cerrahi alanında Master Surgeon (Usta Cerrah) ünvanını kazanmıştır. Aynı zamanda dünyaca bilinen Obezite Topluluğunun (The Obesity Society) ve Amerikan Metabolik ve Bariatrik Topluluğunun (American Society for Metabolic & Bariatric Surgery) üyesidir.
- Tüp mide ameliyatı - 26 Haziran 2024
- Zayıflatan yiyecekler - 16 Şubat 2024
- Mide Ameliyatı Sonrası Beslenme - 16 Şubat 2024
